Al doende leert men

Blij was ik toen ik lang geleden een oud kartonnen doosje met klein messing slotje verkocht voor 25 gulden. Pffff, wie geeft nu 25 gulden uit voor een sleets fluweel bekleed doosje. Het fluweel was nog net herkenbaar en op sommige plekken zaten alleen nog maar wat lijmresten. Maar goed al doende leert men, hoewel het soms 30 jaar kan duren voordat je tot de ontdekking komt dat iets niet zomaar iets was.

Het doosje had een vreemde vorm. Niet rond, niet vierkant of rechthoekig, maar rond met één rechte kant. Kleine scharniertjes aan het deksel aan de rechte kant en een mooi slotje aan de ronde voorkant.

Jaren later, tijdens het struinen op een Trödelmarkt zie ik twee met rood fluweel beklede doosjes staan, een hoge en een lagere. Deksels prachtig geborduurd met edelweiss en op de hoge de geborduurde tekst ‘manschetten’. Ik kon ze niet laten staan en de koop werd gesloten, mevrouw blij, ik blij.

Door de tekst op de hoge doos ben ik inmiddels wijzer geworden over dit soort doosjes. Als een echte Sherlock Holmes heb ik samen met mijn grote vriend Google internet afgestruind. Het heeft even geduurd voor ik informatie vond over de doosjes die ik in mijn bezit heb. Gezocht op de term ‘manchetten’, maar kwam alleen maar soortgelijke lederen dozen tegen afkomstig uit Engeland. Wel begreep ik dat het doosjes zijn waar vroeger boorden en manchetten in werden bewaard. Een overhemd heeft een voorsluiting en een boord. Tot aan de Tweede Wereldoorlog werden losse boorden boven het hemd gedragen, elke dag een schoon en gesteven exemplaar. Tegenwoordig heeft bijna elk hemd een vast boord.

Uiteindelijk toch informatie gevonden van soortgelijke geborduurde dozen en wat bleek? De doosjes komen uit de periode van rond 1900, dus al meer dan 100 jaar oud. Voor hun leeftijd zien de doosjes er nog goed uit. De lage heeft nog een jeugdige uitstraling, de hoge heeft een licht verschoten deksel. Maar mag het ook?

Lalique vaas Fougères

Lelijk of mooi?

Al jaren stond de vaas ergens achter op een plank in de schuur, ik denk dat ie daar zeker 30 jaar heeft gestaan. Heen en weer geschoven, verplaatst en vergeten. Hoe ik aan de vaas ben gekomen is mij volstrekt onduidelijk. Uit de boedel van mijn Opa? Ik weet het echt niet meer.
Duidelijk was wel, ik vond dat het een lelijke vaas was. Roze met rare uitsteeksels.

Met de komst van internet kwam Marktplaats en ik ontdekte dat het een super plek was om dingen te verkopen. Voor de meest wonderlijke dingen was wel een verzamelaar te vinden. Dat ruimde lekker op en het bracht nog wat op ook! Oude sieraden, hoedenspelden, antieke portemonneetjes, en andere dingen van Opa en Oma vonden hun weg naar nieuwe en blije eigenaren. Ik bewaarde alleen waar ik herinneringen aan had of erg mooi vond. De rest ging de deur uit.

Dus na de zolder en de kasten opgeruimd te hebben was de schuur aan de beurt. En de lelijke roze vaas werd van de plank geplukt. “Wat ben jij lelijk”, dacht ik. “Ik denk dat je maar in de vuilnisbak moet”. Er was een chipje van de bovenrand af en er zat roestvorming op de onderkant. Waarschijnlijk had de vaas op iets van roestig ijzer gestaan.
Maar ik twijfelde ook en ontdekte op de onderkant een merk in het glas. La Ligne las ik.
Na enig speurwerk op internet kwam ik de naam Lalique tegen en zat alras op de sites van musea. Vergrootglas erbij en nog maar eens goed kijken naar het merk op de vaas. En inderdaad, geen La Ligne, maar Lalique. Oeps, niet in de vuilnisbak dus.

Voorzichtig met een wattenstaafje en eindeloos geduld heb ik het roest van de vaas verwijderd. Schoon werd ie, maar bekoorde mij nog steeds niet. De vaas bleek ook nog een naam te hebben, Fougères.
Fougères mocht mee naar Kunst en Kitsch en daar stond ik met mijn klein formaat Lalique vaas in de rij naast iemand met een enorme vaas. De expert zag ons staan en riep verrukt: “Dat zijn Laliques”.

Jammer vond hij het, dat het stukje van de bovenrand was, anders was mijn vaas meer waard geweest, nu slechts Fl. 400,-. De grote lelijkerd bleek ook een Lalique te zijn en was in goede staat, behalve dat er regelmatig bloemen in stonden, waar een vaas, volgens mij, uiteindelijk ook voor bedoeld is. De expert drukte de man op het hart dat toch maar niet meer te doen.

Thuisgekomen besloot ik dat Fougères toch maar de deur uit moest, ik plaatste een advertentie op Marktplaats en kreeg een reactie van een meneer. Hij wilde de vaas kopen en betaalde de vraagprijs. Nieuwsgierig vroeg ik of hij verzamelaar was. Nee hoor, hij was verhuisd en zocht een vaasje. “Maar meneer, dan gaat u toch gewoon naar de Blokker en koopt een vaas?” . Dat was niet de bedoeling, hij vond deze vaas leuk. “Oke dan, zal ik hem verzekerd verzenden?”. Niet nodig, pak maar goed in. Dat heb ik gedaan en de vaas is zonder breuk aangekomen.

Dit was het eerste verhaal over lelijke mooie vazen. De volgende is zeker zo leuk. Moraal van het verhaal…..smaken verschillen en dat is maar goed ook!!

Bijzondere tekeningen van balletdanseressen

Op de vide grenier stond een jongeman met prachtige oude, ik denk jaren 50, modetekeningen. Ik ben altijd nieuwsgierig of er een verhaal bij hoort en open het gesprek.” Ils sont magnifiques”, zeg ik en hij verteld dat ze van zijn moeder waren. “Was zij couturière?” vraag ik, hetgeen beaamt wordt. De tekeningen werden gebruikt om klanten een beeld te geven van de items die gemaakt konden worden. Wat een mooi tijdsbeeld kreeg ik door het bekijken van de tekeningen, net alsof je door een oud modetijdschrift bladerde. Sommige tekeningen hadden alleen contouren en belijning en geen ingetekende gezichten, anderen hadden gezichten. En er waren ingekleurde tekeningen met gezichten zo fijn getekend dat ze op plaatjes leken. Ik bladerde door de hoeveelheid tekeningen en sloeg een nieuwe map open. En daar vond ik ze, prachtige tekeningen van dansers. Ballet, Spaanse dansen en Russische. “Maar deze dan? Zijn die ook van je moeder?” Nee, die had zijn vader gemaakt. Twee prachtige exemplaren heb ik gekocht, de rest heb ik laten liggen en daar had kreeg ik spijt, maar toen was het al te laat. Op de rommelmarkten die ik daarna bezocht heb ik de jongeman niet meer gezien. Wie weet of dat ooit nog gebeurt. De balletdanseressen krijgen in ieder geval een mooie lijst, maar die moet ik nog vinden op de volgende rommelmarkt. Dus heb ik weer een nieuwe missie.

Het blauwe Sahara servies

Prachtig blauw van kleur en een tot de verbeelding sprekende voorstelling, dat maakt het blauwe Sahara servies zo mooi. Fragiel door het dunne porselein en toch een beetje stoer.
Het decor is het zogenaamde woestijn decor, dat veel in Engeland aangetroffen wordt.
Mijn servies mist waarschijnlijk de suikerpot, want ik heb een deksel over en ook heb ik een ongelijk aantal schotels en kopjes. Ooit heb ik op Marktplaats een oproep gedaan om onderdelen van dit servies te vinden, echter zonder succes. Ook op internet heb ik mijn servies tot op heden niet gevonden. Wel informatie over het merk Epiag.

Onderop is het servies gemerkt met twee schuine strepen die elkaar aan de bovenzijde iets kruisen. Daarboven staat een rondje, links daarvan staat Epiag en aan de rechterkant royal. De lettertypes van Epiag en royal verschillen. Onder de lijnen staan twee bladertakjes en aan weerszijden daarvan een rondje. Daaronder staat czechoslovakia.porselein
OEPIAG / EPIAG is geen fabriek , maar is de naam van een vereniging van diverse Altrohlau porselein fabrieken. Elke fabriek was een zelfstandige onderneming, maar werd samengevoegd om Boheems porselein te promoten. De meeste ledenfabrieken (maar niet alle) gebruikten een vorm van de naam van de vereniging als een merk.

Het werd in 1918 opgericht door de regering van Wenen (Oostenrijk) en kreeg de naam OEPIAG (Österreichische Porzellan Industrie AG). In 1920, om de oprichting van het nieuwe land, Tsjechoslowakije, weer te geven, werd de naam veranderd in EPIAG (Erste Böhemische Porzellan Industrie AG). Het servies is ergens tussen 1930 en 1939 gemaakt in Czechoslovakia in het deel dat nu de Tsjechische Republiek is.

Natuurlijk hoop ik ooit het servies compleet te maken en de ontbrekende suikerpot van het servies te vinden van. Thee drinken uit het servies, zoals ik vroeger deed bij mijn Oma, dat doe ik maar niet meer. Die herinnering koester ik en het servies staat nu veilig in een kast achter glas te pronken.

Kerst 

Nu ik dit blog schrijf staat de kerst weer voor de deur. Een tijd van hectische gezelligheid met alle tradities die erbij horen. De kerstboom staat prominent op de eerste plaats. Zullen we wel of geen boom doen? Groot of klein? Struinen op kerstmarkten en door tuincentra, zoeken naar spulletjes om de kerstboom te versieren of om het kerstsfeertje op een andere manier in huis te halen.

Of…….duiken we de zolder op en halen wij de traditionele kerstspullen tevoorschijn, die herinneringen aan vroeger naar boven brengen.

Moeders had de kerstspullen van zolder gehaald en deze stonden in vrolijke afwachting van hun jaarlijkse debuut te wachten in de kamer. Als klein kind wachtte ik dan vol ongeduld tot het avond werd en het feest van herkenning kon beginnen en ik de boom mocht versieren. Als mijn vader thuis kwam hoorde ik hem zuchten bij het aanschouwen van de berg kerstspullen. Snapte dat toen niet, later wel. Later nam ik dan maar de benen of ging boven wachten tot ie klaar was. Gewapend met knipschaar en zaag ging Pa naar buiten om de boom in de standaard te worstelen en als dan eindelijk de boom binnen op zijn plekje stond, begon het feest pas echt. Eerst de verlichting controleren, welk lampje was vorig jaar losgedraaid? Als alles brandde werd het middelste lampje opgezocht en het snoer onder steeds luider wordend gemopper en meer dan gemopper in de boom gehangen. Ik toekijkend onder het genot van chocolademelk en moeders met een borreltje. Eindelijk was de klus geklaard, maar dan kwam het commentaar. “Nee, die bovenin moet een tak naar rechts en die daar, die moet een stuk naar beneden.” “Kan niet, snoer ertussen is te kort.” “Nou, dan kun je toch de hele boel een beetje opschuiven?” Uiteindelijk kwam het goed en hadden we dit deel van de kerst stress weer overleefd.

Ik moet aan dit alles denken bij het openen van de oude gebaksdoos met kerstschatten.
Antieke kerstballen van het dunste glas. De kleuren vervaagd en zo fragiel. Het ouderwetse vogeltje op een knijpertje met het witte staartje en het kerstmannetje. Maar ook de slingers van kleine gekleurde dunne glazen balletjes. Toen ik de kerstversiering ooit had meegenomen bij mijn Opa vandaan heb ik de doos op zolder gezet en vergeten. Er kwamen nieuwe trends, verlichting werd kleiner en de boom kreeg thema’s of werd versierd in één kleur. Een paar jaar geleden kwam ik bij het opruimen van de zolder de oude gebaksdoos weer tegen en ik werd op slag verliefd op de inhoud. Nu gaan de kerstschatten ieder jaar weer in ons kleine boompje inclusief de antieke kerstverlichting met gekleurde of witte lichtjes. Handig met kleine knijpertjes en inderdaad dat lampje dat je kunt losdraaien of dat makkelijke bakelieten stekkertje. Helaas breekt er soms een bal, want de oogjes waaraan ze hangen klemmen niet meer goed. En ook de slingers zijn zo teer dat er ieder jaar wel een aantal kleine balletjes breken bij het oppakken en uit de knoop halen, dan moet ik ze voorzichtig opnieuw rijgen. Maar zo dierbaar zijn ze, dat ze toch weer ieder jaar gebruikt worden en het risico voor lief genomen wordt.

Op brocante markten en op verkoopsites kom je nog weleens oude kerstversiering tegen, maar tegen hoge prijzen. Logisch, want de kans dat het 70 jaar Kerst overleefd heeft is redelijk zeldzaam. Mijn Kerstversiering gaat de deur niet uit, maar ik heb wel kerstverlichting te koop. Kijk even bij aangeboden of volg de link.

Het huis van Oma

Zoals gezegd, Oma hield van mooie dingen, soms met de neiging tot protserigheid. Het dressoir in de woonkamer was een enorm log eiken meubel met uitgesneden taferelen. In één lade van het dressoir lag een compleet assortiment gereedschap. Op mijn vraag waarom zij zoveel gereedschap had, vertelde ze mij dat je zoveel mogelijk alles zelf moest kunnen, je wist maar nooit of je alleen zou komen te staan en dan kon je jezelf redden.

Er stonden prachtige kristallen schalen en kleine snuisterijen die volgens de overlevering ooit gekocht waren op veilingen, zoals de kleine rode glazen bakjes met glas in lood. In de bakjes fragiele lepeltjes, ook ingelegd met glas in lood. Altijd gedacht dat het voor peper- en zout was, maar het kunnen ook kaviaar schaaltjes zijn. Maar dan klopt het lepeltje niet, kaviaar mag niet met metaal in aanraking komen en ik weet niet of de lepeltjes van zilver zijn.

Op een dag kwam ik bij Oma en vond haar aan de eettafel met de prullenbak naast zich en een grote berg foto’s op tafel. “Oma, wat doet u nou?????”vroeg ik. Ze keek mij aan en zei: “Kind, ik verscheur foto’s. Als ik er straks niet meer ben weet niemand meer wie op die foto’s staan. Ik ben de enige die nog weet wie ze waren. Het is helemaal niet leuk om zo oud te worden, ik ben de enige die nog over is van al mijn vrienden”. Gelukkig heb ik wel wat foto’s kunnen redden.

Oma was 65 jaar toen ze besloot haar rijbewijs te halen. Toen het heuglijke feit daar was en zij haar rijbewijs in handen kreeg kocht ze een nieuw Dafje 33. Beige van kleur met knalrode stoelbekleding. Het autootje kreeg een plek in de garage en bleef nieuw ruiken. Als een vorstin zat Oma achter het stuur en tufte het dorp door met af en toe een landing in een plantsoen. Haar zicht was namelijk niet zo best en ze droeg een bril met sterkte 100. Soort jampot glazen. Gelukkig hoorde je haar al van verre aankomen, het Dafje had een nogal luidruchtig motortje.

Verder besloot ze haar 65e haar verjaardag nog éénmaal goed te vieren, want het kon zomaar haar laatste zijn. Haar verjaardag heeft ze uiteindelijk nog jaaaaren gevierd, ze overleed op hoge leeftijd. Ze werd in de 90.

Het huis van Oma en Oma zelf, deel één

Mijn Oma en Opa vertrokken in de jaren 50 vanuit Amsterdam naar een dorp in het Gooi. Niet lang daarna overleed Opa. Oma was een dametje dat haar mannetje wel stond. Ze hield van mooie dingen en kon zich een bepaalde luxe veroorloven. Een werkster, een tuinman en de was ging de deur uit. Eén keer per week werd de was opgehaald door de wasserij en keurig gewassen, gestreken en eventueel gesteven teruggebracht. En…. Oma had een badkamer met bad, waar ik altijd in mocht als ik kwam. Feestje voor een kind dat in Amsterdam woonde op één hoog en badderde in een teil in de keuken, omdat er geen badkamer was.
Wij reisden vaak in het weekend met de trein richting Oma en genoten daar van het buiten zijn en wandelen in de bossen. We deden spelletjes en op zondagen kwam de eikenhouten sjoelbak op tafel en werd er een glazen 78 toeren plaat op de draaitafel van de grote grammofoonkast gelegd.

Oma had een tuin met twee appelbomen en als de appels rijp waren plukten we de appels met een grote stok met een zak eraan en aten we verse appelmoes en appeltaart. Als ik mocht blijven logeren lag ik met Oma in haar tweepersoons bed, luisterend naar haar gesnurk. In de winter onder wollen Aabee dekens en een bruin satijnen sprei met dons gevuld. In de slaapkamer stond een grote kledingkast met vakken aan de binnenkant van de deur. Daar bewaarde Oma haar parfummetjes en zeepjes en als de kast open ging geurde de kamer. In de zomer werd ik gewekt door de koerende duiven die in de appelbomen in de achtertuin zaten. Inmiddels zijn we meer dan een halve eeuw verder, maar nog steeds brengt het geluid van koerende duiven mij terug in de tijd en moeiteloos haal ik het sfeertje en de geur van geborgenheid en ouderwetse gezelligheid weer naar boven. Herinneringen aan zelfgebakken koekjes in het koekrommeltje, waar altijd tussen de deksel afdekpapier geklemd zat, want dan bleven de koekjes langer vers. De overheerlijke cake die Oma bakte, met een heerlijke zachte nattige buitenkant doordat ie na het bakken warm door suiker gerold werd. Het Droste servies in de keuken, waar wij ’s winters chocolademelk uit dronken. Het blauwe Sahara servies, waar ik altijd thee uit wilde drinken. Het schippertje van brons met een pijp in zijn mond en pukkel op zijn kin. Als je op de pukkel drukte gingen de ogen en de pijp gloeien en kon je je sigaar of sigaret eraan aansteken.

Het zelfgemaakte ‘touw voor een pak’ mannetje, dat naast de telefoon hing met in zijn broekzakje een bolletje touw, waarvan een draadje door een sleufje in de zak naar buiten stak om afgeknipt te kunnen worden als het nodig was. Je kon Oma altijd vragen om een elastiekje, inpakpapiertje, lintje of touwtje. Ze kon prachtig handwerken en borduurde mooie tafellakens, waar ik kussentjes van heb gemaakt. De herinnering van het koolmeesje dat ieder jaar in de brievenbus van het huis nestelde en waar Oma dan een briefje buiten ophing als waarschuwing voor de postbode. En de prachtige opgemaakte paaseieren, die wij als kleinkinderen ieder jaar met Pasen kregen, en die zij zelf maakte.

Baigneuses

Om heel eerlijk te zijn hou ik niet zo van beeldjes. Ondanks mijn verzamelwoede zal ik niet zo snel een collectie beeldjes aanleggen. Maar er is toch één uitzondering, dat zijn baigneuses.

Tijdens een bezoekje aan een brocanteur in het zuiden van Frankrijk zag ik ze staan, een groepje dames in badpak en badmuts. Er zat er ééntje op een fotolijstje en een ander zat bevallig te zijn op het dekseltje van een schelp. Ik moet wel zeggen dat mijn oog het eerst viel op de kleine zittende pierrot, die met haar handjes haar jurkje omhoog hield als een bakje.
De brocanteur, die mij zag kijken, vertelde dat hij 5 beeldjes had gekocht van iemand die een kleine collectie baigneuses had. Nooit van gehoord, maar natuurlijk begreep ik dat de figuurtjes zo heetten vanwege de badpakjes. Meestal vertegenwoordigen ze een vrouw in een zwempak, vandaar hun naam. Dat het Art Deco was zag ik ook en ik schatte in uit de jaren 1920-1930. De brocanteur benadrukte dat ze zeldzaam waren. Ja, ja, dat zal wel, dacht ik, maar ik kon het niet laten en kocht er drie, waaronder de kleine pierrot. Thuis kregen ze een plekje op de kaptafel. De pierrot deed dienst als ringenbakje en de rest stond gewoon mooi te zijn.

Op elke rommelmarkt, vide grenier of brocantemarkt zocht ik naar de kleine figuurtjes, zonder resultaat. Wel wist ik inmiddels dat de zwemmertjes werden gemaakt tijdens de eerste periode dat er in zee gezwommen werd en idd uit de jaren 20/30 afkomstig waren. Oorspronkelijk hadden ze een kleine papieren paraplu bij zich, maar omdat dit te kwetsbaar bleek om de tand des tijds te doorstaan is de paraplu vervallen. De dames zijn dun en elegant, sober en heel stijlvol, kenmerkend voor de Art Deco. Ze werden voornamelijk gekocht in de kustplaatsen als souvenir, soms staat de naam van de badplaats erop en ze zijn voornamelijk gemaakt van Frans of Duits porselein.
Ze werden gebruikt als sierradenbakje, fotolijstje, asbak of zeepbakje. Maar er zijn ook alleenstaande dames, die niet op een schelp of bakje zitten, deze zijn functieloos behalve ter decoratie.

Laatst vond een vriendin van mij vier dames op een rommelmarkt. Dat is redelijk uniek en ik heb ze via haar kunnen kopen. Op Ebay worden ze ook aangeboden, maar of het allemaal oude zijn, betwijfel ik en de prijzen zijn hoog.